اگر شما هم جزو افرادی هستید که خواستار پایین آمدن خرج و مخارج قبض برق و استفاده کمتر از انرژی برق هستید اما به علت شکل ظاهری لامپ‌های کم مصرف از استفاده‌ی این گونه لامپ ها اجتناب می‌کنید می‌توانید از لامپ‌های ال ای دی(فیلامنت) شرکت میتره بهره ببرید.

لامپ شمعی فیلامنتی میتره در دو رنگ آفتابی (گرم) و مهتابی (سرد) تولید می شود و در تعداد رشته های 2 – 3 و 4 رشته ال ای دی موجود است. مقدار روشنایی و نوردهی (شارژ نوری) لامپ شمعی 550 لومن و ولتاژ آن  220ولت بوده و شعاع نوردهی آن 360 درجه است. این مدل از لامپ شمعی میتره را می‌توان به جای لامپ‌های معمولی پرمصرف که گرما و حرارت زیادی را تولید می کنند استفاده نمود. لامپ فیلمانتی میتره احتیاجی به پایه ها‌ی مخصوص ندارد و می توان از همان پایه‌‌ی لامپ‌های شمعی معولی یعنی E14 استفاده کند و روی کار سوار شود.

عمر طولانی، تولید گرمای بسیار پایین، نوردهی فوق العاده و مناسب و مصرف انرژی کم لامپ‌های ال ای دی فیلامنتی باعث شده یکی از گزینه‌های اصلی با برتری انتخاب بالا نسبت به سایر لامپها برای خیلی از مصرف کنندگان مهربان و دلسوز که اعتقاد به مصرف و استفاده بهینه از انرژی برق را دارند، باشد. با توجه به حرارت و گرمایی که لامپ‌های رشته ای معمولی از خود ساطع می‌کنند بکارگیری لامپ‌هایی با مصرف پایین مانند لامپ های فیلامنتی می‌تواند از گرمای زمین و محیط زیست هم ممانعت کند. شرکت میتره از سازندگان داخلی محصولات روشنایی بوده که محصولات متنوعی هم در این عرصه و ‌خصوصا در زمینه لامپ دارد و سیاستش تولید کالاهای مناسب با اعتنا به پایین آوردن مصرف انرژی است. با بهره گیری از لامپ‌های کم مصرف فیلامنتی میتره می‌توانید به گروه هواداران فناوری های سبز و یا دوستداران محیط زیست پیوست.

«میتره» با توجه به نیاز اساسی کشور به کالاهای باکیفیت در زمینه محصولات روشنایی و با رویکردی به ماموریت سازمانی خود که بهینه سازی در مصرف انرژی و همچنین حفاظت از محیط زیست است، مهمترین هدف خود را در حال حاضر ارایه محصولات و در آینده ای نزدیک ساخت و تولید این محصولات با بهره مندی از تکنولوژی روز دنیا قرار داده است.

لامپ های LED این شرکت با نام تجاری «میتره»، با در نظر گرفتن استانداردهای جهانی، از نظر کیفیت و طول عمر با کالاهای تراز اول جهان برابری می نماید. این مجموعه تلاش نموده محصولاتی را به عرضه بگذارد که دارای نور طبیعی و فاقد هرگونه زیان برای مصرف کنندگان باشد. مشتری مداری، ارایه ضمانت 30 ماهه (Guaranty) و خدمات پس از فروش(Warranty) از جمله ارزش های مورد تعهد این مجموعه بوده لذا همه محصولات این مجموعه دارای گواهینامه استاندارد ایران و اروپا(CE&RoHS) بوده تا موجبات اطمینان خاطر مشتریان محترم از کیفیت محصول و خدمات پس از فروش را فراهم آورد.«میتره» از همان بدو تاسیس در تلاش بوده تا محصولات روشنائی زیبا، ظریف، دارای بازده نوری عالی و با کاربردهای اداری، تجاری و تزئینی را به بازار عرضه نماید.

امید است محصولات و خدمات این مجموعه گامی هر چند کوچک در جهت افزایش توانمندی صنعت روشنایی کشور و همچنین رضایت مشتریان گرامی را فراهم آورد . ریشه آریایی “می” یا “میث” با پسوند سانسکریت “میتر” به معنای دوست، دوستی، به هم پیوستنی و به هم پیوند دهنده است. خورشید که “مهر” نیز نامیده می شود، ایزد پیمان به شمار می رود. روشنایی، گرمای زندگانی بخش و دوستی در کنار نگهبانی پیمان، در این نماد حضور دارند./

WWW.Lustersane.ir

لامپ‌های ال‌ ای ‌دی به عنوان یکی از منبع های نور و روشنایی با دو خصوصیت عمر نسبتا بالا و مصرف پایین با سرعت قابل توجهی بجای لامپ‌های رشته‌ای وارد شدند.

با وجود اینکه لامپ‌های ال ای دی دنیای روشنایی را عوض کردند ولی تهدیدزا بودن این گونه لامپ ها برای سلامتی افراد پرسشی است که جامعه های پزشکی را مشغول خود کرده است. لامپ ال‌ ای ‌دی LED lamp یک نوع لامپ جامد است که با بکارگیری سیستم دیود نورافشان استفاده از انرژیرا به مقدار زیادی کاهش می‌دهد و همین موضوع باعث شده تا هواداران مخصوصی را در بین مصرف کنندگان، فروشندگان، تولید کنندگان، و این گونه کالا داشته باشد.

یکی دیگر از خصوصیت های لامپ های ال ای دی که زمانی صرفا آن ها را به عنوان منبع نور قرمز می شناختند، عمر طولانی مدت آنهاست.LED  مخفف شده کلمات Light emitting diode  دیود ساطع کننده نور است. این گونه دیودها نیمه‌هادی‌هایی هستند که با گذشتن جریان از آن‌ها اندازه ای از انرژی به شکل نور از لامپ انتشار می یابد. در حقیقت زیاد شدن جمعیت دنیا و استفاده زیاد از نیرو و انرژی در لامپ‌های رشته ای یا همان لامپ های معمولی و همینطور افزایش حجم و اندازه ایجاد گازهای گلخانه‌ای متاثر از آن عواملی بودند که فضا را برای لامپ‌های ال ‌ای‌ دی در صنعت های گوناگون جهان گشودند.

در حال حاضر لامپ های ال‌ ای ‌دی با گذراندن مسیر تغییر و تحول، از رکن های مهم خانه‌ها و ساختمان های هوشمند بوده و به نظر می‌ رسد که حرکت روبه رشد و ترقی آن‌ها در صنعت های مختلف باعث می‌شود تا این محصول کوچک و کم حجم جای خیلی دیگر از گونه های لامپ‌های نوری را بگیرد. بر پایه پژوهش های سازمان تحقیقاتی ?نویگنت? امریکا استفاده از لامپ‌های ال ای دی LED در دنیا فراگیری خیلی زیادی تا سال 2023 میلادی پیدا خواهد کرد.

آیا لامپ‌های ال ای دی LED  سرطان زا هستند؟

دانشمندان می‌گویند: دلیل مهم و اصلی سرطان‌زا بودن هر منشا نوری در معرض تابش اشعه فرابنفش قرار گرفتن و مواد مضر و شیمیایی خطرناک استفاده شده داخل آن نیست. به تفسیر نشریه علمی ساینتیفیک امریکن (scientific American)، با اعتنا به این موضوع که در لامپ‌های ال ‌ای‌ دی جیوه بکار نمی برند در دسته منابع نوری پاک و سبز به حساب می آیند، از سوی دیگر به علت نتیجه بالا در انتشار نور و میزان پایین استفاده از انرژی برق قابل رقابت با گونه های مختلف لامپ‌های کم مصرف هستند.

البته تهدیدهای این لامپ های ال ای دی مورد اعتنای دیگر مراکز تحقیقاتی قرار گرفت. نتایج یک پژوهش که در نشریه فناوری محیط زیست و علوم امریکا انتشار یافته، بیانگر آن است که این گونه لامپ ها محتوی مواد سمی و خطرناک از جمله ?آرسنیک? و ?سرب? است. این پژوهش در دانشگاه کالیفرنیا (UC)  صورت گرفت و طی آن آزمایش‌هایی روی لامپ‌های ال ‌ای ‌دی چراغ‌های تزئینی، لوستر، چراغ‌های ترمز خودروها و چراغ‌های راهنمایی صورت گرفت. جواب این آزمایش به این شکل گزارش شد که لامپ‌های ال‌ ای ‌دی های قرمز با شدت کم، سرب بیشتر یعنی نزدیکبه هشت برابر نسبت به گونه های دیگر این لامپ‌ها دارند.

بر اساس این گزارش، لامپ های ال‌ ای‌ دی با رنگ سفید دارای کم ترین مقدار سرب هستند. نیکل نیز یکی از فلزات سنگین استفاده شده در لامپ‌های ال ‌ای ‌دی است که سبب تولید واکنش‌های آلرژی‌زا در یک پنجم از افراد جامعه می‌شود. مس هم از دیگر فلزهای سنگینی بوده که در تولید این گونه لامپ‌ها مورد استفاده قرار می گیرد که به عنوان یک تهدید بسیار جدی زیست محیطی به حساب می آید؛ چرا که اگر این فلز از بقایا و آثار لامپ‌ها ال ‌ای‌ دی به دریاچه ها و رودخانه‌ها راه پیدا کنند، مسمومیت و مرگ آبزیان را به دنبال خواهد داشت.

ال ‌ای دی پسمانده ای خطرناک!

دانشمندان می‌گویند که بازکردن و یا شکستن یک لامپ ال ‌ای ‌دی و استنشاق بخارات و دود حاصل از آن سبب ظاهر شدن سرطان نمی‌شود؛ ولی مواد خطرناک و سمی موجود در آن بانی بروز بیماری‌های جدی و مهمی در بدن می‌شود. به همین خاطر اگر یک لامپ ال ‌ای ‌دی در منزل یا محل کار شکسته شد باید در دسته زباله‌های خطرناک به حساب بیاید و برای تمیز کردن آن از دستکش استفاده شود. تمیزکردن زباله‌های ال‌ای‌دی هم اقدامی پر احتیاط است. برای جمع آوری زباله‌های ال‌ای‌دی‌های چراغ‌های راهنمایی و رانندگی که در آن‌ها از لامپ‌های قرمز رنگ استفاده شده باید از لباس خاص محافظ استفاده شود.

همچنین کارشناسان زیست محیط دانشگاه کالیفرنیا آمریکا می‌گویند: باید توجه داشت که این نوع لامپ‌ها باید به عنوان زباله جداگانه دفن شوند. این محققان توصیه می‌کنند: سازندگان این نوع لامپ‌ها می‌توانند با کاهش غلظت فلزات سنگین در این نوع محصولات سلامت هرچه بیشتر این نوع لامپ‌ها را افزایش دهند.

داخل لامپ‌های LED چیست؟

لامپ ال‌ای‌دی یا ?دیودهای ساطع کننده نور? از یک حباب با دو سر پلاستیکی تشکیل شده است. طبق گزارش فنی گاردین، تولید نور در لامپ‌های ال‌ای‌دی هنگامی رخ می‌دهد که الکترون‌های داخل دیودها انرژی را در شکلی از نور ساطع می‌کنند. این نوع منابع انرژی تا 85 درصد نسبت به انواع دیگر لامپ‌های نوری مرسوم و تا 10درصد نسبت به لامپ‌های فلورسنت برق کمتری مصرف می‌کنند.

لامپ‌های ال‌ای‌دی روشنایی خانه‌های هوشمند

اکنون این لامپ‌ها به عنوان یکی از ابزار مهم خانه‌های هوشمند مورد استفاده عمومی پیدا کرده است؛ به گونه‌ای که کاربران با سوئیچ کردن بر روی لامپ‌های ال‌ای‌دی بی سیم می‌توانند از طریق تلفن‌های همراه و یا کامپیوترهای خود روشن و خاموش بودن آن‌ها را کنترل کنند. اگرچه این امر مقرون به صرفه است اما خطر هک شدن و رویارویی با هکران را نیز به دنبال دارد. البته این خطر در کمین هر دستگاه متصل به اینترنت نیز هست.

مزیتهای لامپ‌ های ال ‌ای ‌دی

بازده نوری بالا، تنظیم زاویه تابش، تنظیم شدت نور، جریان راه اندازی و طول عمر از زمره فواید استفاده از لامپ‌های ال ‌ای ‌دی است. لامپ های ال ای دی در دمای منفی 40 درجه تا مثبت 85 درجه سانتی گراد قابلیت استفاده‌ را دارند و به همین ترتیب این لامپ‌ها قابل استفاده در هر فصلی در کره خاکی هستند.

نور ال ‌ای ‌دی دفع کننده حشرات

در لامپ‌های رشته ای قدیمی بعد از آلودگی ناشی از تجمع حشرات، گرد و غبار اصلی ترین علت افت نور به حساب می آید‌ و همین موضوع  دلیل پایین آمدن شدید راندمان نور است. به همین خاطر لامپ‌ها بایستی هر چند وقت یک بار تمیز بشوند، ولی لامپ‌ های ال ‌ای ‌دی نه تنها حشرات را به خود جذب نمی ‌کنند علاوه بر این آن‌ها را نیز پراکنده می‌ کنند. هرچند لامپ‌ های ال ای دی دارای عیب های زیست محیطی زیادی است ولی از لحاظ کیفیت نور، اثرات زیست محیطی و مقدار استفاده از انرژی در قیاس با لامپ ‌های فلورسنت فشرده مواد سمی کمتری را دارا هستند.

WWW.Lustersane.ir

اگر قصد دارید بالای میز ناهارخوری لوستری آویزان کنید، فاصله لوستر از سقف سه متری باید حدود 68 تا 76 سانتی متر بالاتر از میز ناهارخوری باشد.

برای سقف های بلندتر باید حدود 7/5 سانتی متر برای هر 30 سانتی متر در نظر بگیرید. آویزها را هم در فاصله 89 تا 102 سانتی متری از بالای سطح کانتر آشپزخانه نصب کنید. روی هم رفته فاصله لوستر از روی زمین نباید بیشتر از دو متر باشد.

جای لوستر همیشه وسط سقف نیست. این قاعده فقط در زمانی صادق است که بخواهیم در سالن پذیرایی یا نشیمن خانه از یک لوستر استفاده کنیم؛ آن وقت حتماً لوستر در وسط طاق اتاق قرار می گیرد. اما اگر بخواهیم در قسمتی خاص از خانه از دو لوستر یا حتی بیشتر استفاده کنیم، آن وقت دیگر باید قید مرکز را زد و به فکر لوسترهایی با فاصله مناسب از یکدیگر بود. البته در خانه هایی که شکل محیط خانه پر از پیچ و خم یا پخی های مختلف و تو در توست می توان از یک لوستر در وسط استفاده کرد و در باقی جاها دیوارکوب یا آباژورهایی هماهنگ با لوسترها به کار برد.

اگر نشیمن یا پذیرایی خانه‌تان مربع یا دایره شکل بوده برای این محیط بهتر است از یک لوستر در مرکز استفاده شود. اما اگر فضایی که در اختیار دارید باریک و بلند است، از دو لوستر یا حتی بیشتر استفاده کنید. اگر استفاده از دو لوستر را  ترجیح نمی دهید، بهتر است از لوسترهایی که یک پایه مستطیل شکل ثابت دارند و چراغ ها به صورت رشته ای یا شاخه ای روی آن ردیف شده اند، استفاده کنید. تغییر در رنگ لوسترها هم از آن کارهای تازه ای است که طراحان داخلی این روزها زیاد از آن استفاده می کنند. در این روش دو لوستر یک شکل انتخاب می شوند در حالی که رنگ هایی متفاوت با هم دارند. این رنگ ها یا می توانند متناسب با رنگ دکوراسیون خانه باشند یا رنگ هایی متفاوت از خانه اما مکمل همدیگر. این روش بیشتر در خانه های بزرگ که تغییر رنگ ها نمود بیشتری دارد، اجرا می شود.

اگر خانه ای دارید که سقف بلندی ندارد، بهتر است از لوستر بلند و آویز استفاده نکنید برای اینکه با این کار سقف خانه شما کوتاه تر به نظر می رسد. در این صورت از مدل هایی که به شکل سقفی هستند، بهره بگیرید. شما این امکان را هم دارید که در کنار لوسترهای سقفی از دیوارکوب یا آباژوری که متناسب با سبک دکوراسیون شماست، استفاده کنید. تنها در اتاق ناهارخوری با وجود سقف کوتاه می توان از لوستر بلند و آویز دار در بالای میز استفاده کرد.  اگر اتاقی که قرار است برای آن لوستر تهیه کنید، زوایای زیادی دارد، بهتر است از یک لوستر گرد استفاده کنید. انتخاب یک لوستر ساده برای اتاق نشیمنی که دارای سقف گچ‌بری و تزیینات زیاد است، ایده مناسب تری خواهد بود. هرقدر خانه ساده تر باشد می توان برای انتخاب لوستر دست و دل‌بازی بیشتری به خرج داد.

هرقدر دیوارها رنگی تیره تر داشته باشند، آن وقت شما به لوستری با روشنایی بیشتر یعنی شاخه های بیشتر نیاز دارید. خانه های روشن به لوسترهایی با درجه روشنایی کمتر نیاز دارند چراکه دیوارها نور اندکی جذب می کنند. در خانه هایی با دیوارهای روشن و سفید نزدیک به 80 درصد نور بازتاب دارد در حالی که در خانه هایی با دیوارها یا پرده های تیره رنگ فقط 12 درصد نور منعکس و بقیه جذب می شود.

اندازه لوستر را چطور تخمین بزنیم؟

مهم ترین فاکتور در انتخاب لوستر تعیین سایز مناسب آن برای محیط است. یادتان باشد اگر لوستری کوچک تر از اندازه مناسب انتخاب کنید در فضای شما گم می شود و اصلاً به چشم نمی آید و اگر هم انتخاب شما بیش از حد بزرگ باشد، رسماً تناسب خانه را از بین می برد و فضای نامتقارنی در خانه درست می کند. این وسط یک قانون مهم را هم از همان اول پیش خودتان یادآوری کنید؛ اینکه استایل و وزن بصری لوستر روی تعیین سایز مناسب تأثیر بسزایی دارد. لوستر با وزن بالای نوری کمی کوچک تر به نظر می رسد در حالی که لوستر با نورهای کوچک (لامپ های کوچک) کمی بزرگ تر نشان داده می شود.

راه ساده برای تعیین سایز لوستر این است که طول و عرض اتاق را برحسب فوت – برای تبدیل متر به فوت، متر را در 3/3 ضرب کنید – با هم جمع کنید. این عدد قطر لوستر شما برحسب اینچ خواهد بود. برای مثال لوستر مناسب برای یک اتاق 4×3 مطابق زیر محاسبه می شود (هر اینچ برابر  2? 54 سانتی متر است).

 23? 1= (4+3) *3? 3 اینچ یعنی چیزی حدود 60 سانتی متر. درواقع در این اتاق 12 مترمربعی باید لوستری با قطر 60 سانتی متر نصب کرد. بگذارید ما کمی در محاسبات کمکتان کنیم. اگر اتاق شما کوچک تر از 3×3 متر است، عرض لوستر باید بین 43 تا 50 سانتی متر باشد. اگر اتاق شما حدود 4×4 متر است، عرض لوستر باید حدود 60 تا 70 سانتی متر باشد و اگر اتاق شما حدود  4/5x  4/5 متر است، عرض لوستر باید بین 65 تا 82 سانتی متر باشد. برای یک اتاق 4×6 متر هم لوستری با حداکثر قطر یک کمتر لازم است.

در مورد ارتفاع لوستر هم باید بسیار مراقب باشید. ارتفاع ایده آل لوستر طبق محاسباتی ویژه تعیین می شود که برای سهولت کار شما، ما برای ارتفاع های معمول آن را حساب کرده ایم و تنها یک فرمول ساده در اختیار شما قرار می دهیم. کافی است ارتفاع اتاق را به 4 یا 5 تقسیم کنید؛ مثلاً اگر ارتفاع اتاق شما 3 متر است یک بار آن را به چهار تقسیم کنید و یک بار به پنج. عدد اول 75 سانتی متر است و عدد دوم 60 سانتی متر؛ یعنی ارتفاع ایده آل لوستر برای اتاق شما بین 60  تا 75 سانتی متر است؛ به همین راحتی.

WWW.Lustersane.ir

خرید لوستر مثل بقیه کالاها نیاز به دقت و توجه به نکات ریزی دارد .یکی از این نکات نحوه تشخیص جنس لوستر مورد نظر است.

بهترین فلزی که برای ساخت لوستر به کار برده می‌شود برنج (برنز) است. به این دلیل که تغییر رنگ نمی‌دهد و دوام بالایی دارد و تقریباً از طلا و پلاتین و در کنار نقره جلوه زیباتری نسبت به سایر فلزات دارد. معمولاً  سه  فلز آهن ، آلومینیوم و زاماک را آبکاری می کنند و به عنوان برنز عرضه می کنند.  بدترین فلز ممکن برای ساختن وسایل تزئیناتی آهن است، اما نحوه تشخیص آهن با روکش برنز بسیار ساده است ، کافی است که قطعه ای آهن ریا در مجاورت کالا قرار دهید ، اگر آهن ربا جذب کالا شد ، قطعاً از آهن ساخته شده است و روکش برنج7/14شده است و البته همیشه به همین سادگی هم نیست .

فلز دیگر که ممکن است به عنوان برنز عرضه گردد آلومینیم است. خوشبختانه عرضه کننده آلومینیوم به جای برنز انتخاب هوشمندانه ای نکرده و راه تشخیص ساده ای برای این دو فلز از هم وجود دارد و آن هم چگالی دو فلز است .چگالی آلومینیم 2?70 گرم بر سانتی متر مکعب بوده و چگالی برنز 8?4 گرم بر سانتی متر مکعباست؛ یعنی در حدود 3 برابر . به بیان ساده تر اگر 2 کالای کاملاً مشابه یکی از جنس برنز و دیگری از جنس آلومینیم باشد وزن کالای برنجی در حدود  3  برابر بیشتر از کالا تولیدشده از جنس آلومینیم است.

اما فلز دیگری که آهن ربا جذب آن نمی شود و همچنین تفاوت قابل تشخیصی از نظر وزن و چگالی با برنج ندارد زاماک است. زاماک آلیاژی از روی و آلومینیم و سرب و مقادیر اندکی از  سایر فلزات بوده که رنگ آن سفید است و کاربردش به دلیل استحکام بالا بیشتر در صنعت خودروسازی و قطعات در و پنجره و غیره هست. با توجه به اینکه تقریباً با برنز هم‌وزن است و نیز آهن ربا به بدنه کالاهایی از جنس زاماک جذب نمی شود، ساده ترین و قابل دسترس ترین راه  تشخیص برنج از زاماک تراشیدن بخشی از سطح کالاست؛ بهطوری که رنگ قسمت تراشیده شده سفید یا کرم نباشد و هم رنگ برنج باشد.

همچنین اگر کالا دارای رزوه کاری (پیچ شده) باشد کافیست یکی از پیچ ها را بازکرده و داخل حفره ای که پیچ در آن قرار گرفته را بررسی کرد . محل رزوه کاری شده هم رنگ بدنه قطعه است./

WWW.Lustersane.ir

برنجها آلیاژهای مس و روی هستند که براساس تغییرات ترکیبی و رنگ ظاهری به برنج زرد و برنج قرمز و برنج سرب، برنج سیلیسیم، برنج قلع، برنج‌های نیکلی (ورشو) تقسیم می شوند.

حد حلالیت روی در مس برابر %5/32 در درجه حرارت انجماد و در حدود 35% در درجه حرارت محیط بوده از این رو فاز محلول جامد α مهم‌ترین شبکه میکروسکوپی موجود در آلیاژ برنج است. اکثر آلیاژهای برنج دارای دامنه انجماد بسیار کم بوده و وجود فلزات دیگر در مس عملاً باعث پائین آمدن نقطه ذوب می شود و هر قدر دامنه انجماد کمتر باشد،سیالیت آلیاژ بهتر خواهد بود ولی این امر معمولاً با زیاد شدن حجم انقباض متمرکز همراه است کاملا برای ریخته گری مناسب هستند .

برنج ها از نقطه نظر شبکه محلول‌های جامد مس و روی دارای خواص زیر هستند.

الف) محلول جامد α : این شبکه در سرما چکش خوار بوده ولی چکش خواری آن در گرما منوط به نداشتن سرب در آلیاژ است (به دلیل تشکیل سرب مایع در گرما(.

ب) محلول جامد β :در این شبکه وجود سرب کمتر مزاحم بوده و شبکه خاصیت چکش خواری خود را در گرما حفظ می کند.

ج) محلول جامدγ : این شبکه سخت و شکننده است و خواص عمومی شبکه γ را دارد.

اگر مقدار فلز روی از 50%کمتر باشد آلیاژ در ناحیه β بوده و برای به وجود آمدن شبکه γ باید مقدار فلز روی از 50% تجاوز کند.به همین دلیل مقدار فلز روی در برنج ها همواره کمتر از  47% است و رنگ برنج به مقدار روی بستگی دارد. اگر برنج تنها از محلول جامد α تشکیل شده باشد در این صورت خواص مکانیکی با افزایش فلز روی بالا می رود. سپس با افزایش بیش از حد روی دوباره کاهش می یابد.اگر برنج از شبکه α و β تشکیل شده باشد مقدار درصد تغییر شکل به کم شدن ادامه می دهد در حالی که سختی پیوسته زیاد می شود.

دسته بندی آلیاژهای مس

آلیاژهای مس مانند آلومینیم به دو دسته آلیاژهای کارپذیر(نوردی) و ریختگی تقسیم می گردند. هر دسته از این آلیاژها نیز برحسب شرایط ترکیبی و عناصر آلیاژی می توانند عملیات حرارتی پذیر یا عملیات حرارتی ناپذیر باشند. انواع برنج‌های کارپذیر(نوردی) فقط حاوی مس و روی بوده و عناصر دیگر در حد ناخالصی در آن‌ها وجود دارد. برنج‌های آلیاژی علاوه بر مس و روی حاوی عناصر دیگری نظیر سیلیسم، آهن، قلع، سرب و… نیز هستند و بیشتر از طریق ریخته گری شکل می گیرند.

برنج‌های مخصوص

اگر به آلیاژ مس و روی سایر عناصر اضافه شوند؛ به‌طورکلی خواص مکانیکی برنج بالا می رود و این نوع آلیاژها برنج مخصوص می نامند. بالطبع نمی‌توان فقط ساختمان‌های ساده محلول جامد α  و یا β+α را انتظار داشت. عناصری مانند سرب، قلع، آهن، منگنز، نیکل و غیره در برنج همواره به عنوان عنصر آلیاژی یا عنصر ناخالصی حضور دارند و مقدار این عناصر هیچ‌گاه از حدود% 2-1 تجاوز نمی کند.

آلیاژ مس و روی را برنج می گویند. بر حسب درصد روی در مس می توان برنج‌های متفاوتی را به دست آورد. هر چه درصد روی در مس افزایش یابد سختی و استحکام این آلیاژ بیشتر می شود و رنگ برنج از قرمز به زرد کم رنگ متمایل می شود. روی با نقطه ذوب 419?5 سانتی گراد و چگالی 14/7 گرم بر سانتی متر مکعب در مذاب مس با نقطه ذوب 1083 سانتی گراد و وزن مخصوص 9/8 گرم بر سانتی متر مکعب معمولاً به صورت غیر همگن یا غیر یکنواخت قرار می گیرند که مشکل اساسی جدی‌اش را به وجود می آورد . چون روی تا 32% می تواند در دمای محیط به صورت تک فازی α در مس وجود داشته باشد به آن برنج α می گویند که شامل یک ساختمان تک فازی کریستالهای محلول جامد روی و مس است.

معمولاً برنج‌های α تجارتی تا 36% روی دارند و به دو گروه تقسیم می شوند :

برنج α زرد که شامل 20 الی 36% روی بوده و برنج α قرمز که شامل 5 الی 20% روی است.

در تهیه آلیاژهای برنج می توان دو روش را مورد استفاده قرار داد:

1-از هاردنر مس و روی استفاده نمود. لازم است در این روش مس را تحت فلاکس پوششی ذوب کرده و بعد هاردنر را در چند مرحله به مذاب وارد نمود.

2-استفاده از روی خالص که لازم است مس را تحت فلاکس پوششی ذوب نموده فوق گداز آن را پایین آورده و روی را در چند مرحله به مذاب وارد نموده و کاملاً آن را مخلوط نمود.

از دیاگرام مس و روی می توان فهمید که دامنه انجماد برنج‌ها کوتاه و سیالیت خوبی دارند. برای ساخت برنج 20% روی لازم است مس مورد نیاز را همراه با فلاکس پوششی که شیشه می باشد ذوب نموده و چون از روی خالص استفاده می شود بایستی فوق گداز را پایین آورده و این مقدار روی را در چندین مرحله (معمولاً در 3 نوبت مناسب است) به مذاب وارد کنیم. به دلیل نقطه ذوب و وزن مخصوص متفاوت این دو فلز که نقطه مس 1083  سانتی گراد چگالی آن 9/7 گرم بر سانتی متر مکعب بوده و روی با نقطه ذوب 419 سانتی گراد و وزن مخصوص 14/7 گرم بر سانتی متر مکعب باعث جدایش این دو فلز از یکدیگر شده و پدیده جدایش را به وجود می آورند و لذا بایستی حتماً این مذاب را توسط ابزار خوب مخلوط نموده و اقدام به ذوب ریزی نمود.

ویژگی‌های مهم آلیاژ

از این فلز به خاطر کاربردهای خاص و شکل و رنگ آن در جاهای مختلفی استفاده می کنند. در دکوراسیون به خاطر رنگ تقریباً طلایی رنگش در مهمات جنگی و در جاهایی که به اصطکاک کم نیاز باشد (مثل مغزی قفل‌ها) مخصوصاً به خاطر خاصیت آکوستیکی در سازهای موسیقی (مثل هورن) استفاده می شود. برنج رنگی تقریباً زرد دارد که شبیه به رنگ طلا است. برنج در برابر کدر شدن و لکه‌دار شدن هم مقاومت دارد، یعنی دیرتر اکسایش می یابد. برنج از مدت‌ها پیش حتی قبل از تاریخ شناخته شده بود؛ در آن زمان که انسان هنوز فلز روی را نمی شناخت با ذوب کردن مس همراه با کالامین (سنگ معدن فلز روی) برنج تولید می کرد.

برنج معمولاً قابلیت چکش‌خواری بیشتری نسبت به مس و روی دارد و تقریباً دمای ذوب آن بین 900 تا 940 درجه سانتی‌گراد است . البته سختی و نرم بودن آن می تواند با تغییر نسبت مخلوط مس و روی تغیر کند.مس داخل برنج (از طریق اثر اولیگودینامیک) خاصیت میکروب‌کشی به آن می‌دهد. به همین خاطر از برنج به عنوان دستگیره و دیگر فلزات رایج در بیمارستان‌ها استفاده می کنند. امروزه تقریباً 90? از فلزات برنج بازیافت می شوند، چون فلز برنج خاصیت مغناطیسی کمی دارد و به راحتی می توان آن را از فلزاتی که معمولاً با آن‌ها مخلوط می شود جدا کرد. بدین ترتیب برنج جدا شده را دوباره بازیافت می کنند.چگالی متوسط برنج 8?4 گرم بر سانتیمتر مربع است .

کاربرد این آلیاژ در پزشکی

آلیاژ برنج یکی از آلیاژهای مورد تأیید طب سنتی است که بیشتر به شکل قاشق، سماور، کتری و قوری از دیرباز مورد استفاده قرار می گرفته است. برنج آلیاژی از مس و روی (Cu+Zn)  بوده و این فلز روی با آلیاژ روی متفاوت است. فلز روی به زینک (zinc)  مشهور است که در طب امروزه به عنوان یکی از نیازهای بدن مورد توجه قرار گرفته است و کمبود آن را عامل بیماری‌های پوستی و گوارشی می دانند و قرصهای مکمل همچون قرص زینک برای بیماران تجویز می گردد که همچون دیگر قرص‌های شیمیایی دارای عوارض است.

در طب سنتی برای جذب فلز روی و رفع نیاز بدن با استفاده از آلیاژ برنج که به غیر از فلز روی حاوی فلز مس (کهآن هم برای بدن بسیار مفید و لازم است)، سماور، کتری، قوری، قاشق و ظروف آشپزخانه تهیه می کردند تا با استفاده از آن‌ها، نیاز بدن به این فلز مهم برطرف گردد و از عوارض کمبود آن در بدن پیشگیری گردد.

چند توصیه در مورد استفاده از ظروف و قاشق‌های برنجی

1- برای استفاده اولیه از قاشق و ظروف برنجی قدیمی که خریداری نموده‌اید (نه ظروف نو)، آن را با سرکه و نمکو سیم ظرف شوئی خشن خیلی خوب شسته، به صورتی که هرگونه پلیسه و سیاهی و لک از بین برود.

2- حتی‌الامکان پس از صرف غذا فوراً آن‌ها را شسته و خشک کنید. دقت کنید این ظروف با غذاهای اسیدی مثل سرکه و ترشیجات به مدت طولانی در تماس نباشند، چرا که باعث کدر شدن و تغییر رنگ آن می شود.

3- در صورت تغییر رنگ، با استفاده از محلول سرکه و نمک با سیم ظرف شوئی آن را براق نمایید.

تذکر: فلز روی با آلیاژ روی متفاوت است. ظروف روئی که در قدیم وجود داشته است آلیاژی از قلع و مس (Cu+Sn)  بوده که در حال حاضر تولید نمی شود و تمام ظروف به نام روحی یا رویی که در بازار هست از جنس آلومینیوم هستند که پخت و پز در آن‌ها باعث آزاد شدن مقدار زیادی یون آلومینیوم در غذا می شود که در دراز مدت زمینه ساز بسیاری از بیماری‌های مزمن مثل آلزایمر و پارکینسون و .. است./

WWW.Lustersane.ir